Inleiding

De mondiale textielindustrie is een levendige, dynamische sector die zich voortdurend heeft aangepast aan economische, technologische en maatschappelijke verschuivingen. De kern van deze evolutie is de migratie van productiecentra, gedreven door factoren als arbeidskosten, handelsbeleid en technologische vooruitgang. Dit artikel onderzoekt de historische en voortdurende industriële verplaatsing in de textielsector, de regionale dynamiek en de trends die de toekomst bepalen.

De industriële migratie in de textielsector: Verleden en heden

1. De verschuiving in de 20e eeuw: Van Europa en Noord-Amerika naar Azië

In het begin van de 20e eeuw domineerden Europa en Noord-Amerika de textielindustrie:

• De Amerikaanse textielsector bereikte zijn hoogtepunt in de jaren 1940, bood werk aan meer dan 2 miljoen mensen en droeg aanzienlijk bij aan de industriële groei. Textielknooppunten zoals Manchester in het Verenigd Koninkrijk en North Carolina in de VS waren van cruciaal belang voor de bevoorrading van binnenlandse en internationale markten.
• Stijgende arbeidskosten, strengere regelgeving en de globalisering van de handel leidden tot de eerste golf van industriële migratie in de jaren 1960 en 1970. De productie verplaatste zich naar Japan, Hong Kong en later naar Zuid-Korea en Taiwan, waar arbeid goedkoper was en overheden stimulansen boden.

2. De opkomst van China en Zuid-Azië

In de jaren 90 ontpopte China zich tot "de fabriek van de wereld":

• Overheidsinvesteringen van meer dan 15 miljard dollar in textielparken en infrastructuur hebben deze verschuiving gekatalyseerd.
• Tussen 2000 en 2010 was China goed voor 50% van de wereldwijde textielexport en de arbeidsintensieve sector biedt werk aan meer dan 20 miljoen mensen.
• Tegelijkertijd werden Bangladesh en India belangrijke hubs, die ultralage arbeidskosten boden en profiteerden van gunstige handelsovereenkomsten zoals het Stelsel van Algemene Preferenties (SAP).

3. De verschuiving van China naar Zuidoost-Azië en Afrika

Sinds de jaren 2010 hebben stijgende lonen in China (een gemiddeld maandloon van $150 in 2005 tot $975 in 2023) en milieuregelgeving bedrijven ertoe aangezet om hun productie te verplaatsen:

• VietnamCambodja en Indonesië hebben een aanzienlijke groei doorgemaakt, waarbij de Vietnamese textielexport in 2022 een waarde van 38 miljard dollar zal bereiken.
• In Afrika is Ethiopië een groeipool geworden, die de afgelopen tien jaar 2 miljard dollar aan directe buitenlandse investeringen heeft aangetrokken. De regering heeft industrieparken opgezet zoals Hawassa, met meer dan 20 fabrieken, om de textielexport te stimuleren.

Kwantitatieve analyse van industriële overdracht

Kapitaal- en fabrieksverplaatsingen

• Tussen 2000 en 2020 zullen meer dan 25.000 textielfabrieken in Europa en Noord-Amerika sluiten en zal ongeveer 120 miljard dollar aan productie-investeringen worden overgeheveld naar Azië.
• Vietnamheeft bijvoorbeeld sinds 2015 bijna 5 miljard dollar aan directe buitenlandse investeringen voor textiel ontvangen, dankzij de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Vietnam.

Arbeidsdynamiek

• In 2022 bevond 75% van alle kledingarbeiders ter wereld zich in Azië, met alleen al in Bangladesh 4,5 miljoen arbeiders in de kledingsector.
• Kledingarbeiders in Ethiopië verdienen een gemiddeld maandloon van 26 dollar, aanzienlijk lager dan de 200 tot 300 dollar die gebruikelijk is in Zuidoost-Azië, waardoor het aantrekkelijk is voor nieuwe investeringen.

Factoren die industriële overdracht stimuleren

1. Arbeidskosten

Lage lonen blijven een primaire drijfveer. Bijvoorbeeld:

• De productiekosten van een T-shirt in Bangladesh liggen 40% lager dan in Vietnam en 90% lager dan in de VS.

2. Handelsovereenkomsten

Landen met preferentiële handelsovereenkomsten trekken vaak investeringen aan:

• Bangladeshprofiteert van rechtenvrije toegang tot de EU in het kader van het Everything But Arms (EBA)-initiatief.
• Mexicomaakt gebruik van de USMCA-overeenkomst om textiel te exporteren naar de VS met minimale tarieven.

3. Infrastructuur en beleidsondersteuning

• China's textielindustrie bloeide dankzij grootschalige investeringen in industriezones en efficiënte logistieke netwerken.
• De Ethiopische overheid biedt belastingvoordelen en belastingvrije invoer van machines om textielfabrikanten aan te trekken.

4. Milieu- en sociale overwegingen

• Strengere milieuregels in ontwikkelde landen hebben de textielproductie verplaatst naar regio's met een soepeler beleid.
• Door het groeiende mondiale bewustzijn worden zelfs goedkope hubs echter onder druk gezet om duurzame praktijken toe te passen.

Toekomstige trends in industriële overdracht

1. Voortdurende diversificatie

• Afrikaen Zuid-Azië zullen waarschijnlijk meer investeringen zien vanwege hun jonge beroepsbevolking en onaangeboorde potentieel.
• Het Midden-Oosten positioneert zichzelf ook als een belangrijke speler, met Turkije en Egypte die zich richten op hoogwaardig textiel.

2. Automatisering vermindert arbeidskosten

• Automatisering in textiel, waaronder robot snijden en naaien, vermindert de afhankelijkheid van goedkope arbeidskrachten.
• China investeert bijvoorbeeld in automatisering die de productiekosten van textiel tegen 2030 met 30% zou kunnen verlagen, waardoor de behoefte aan bedrijfsverplaatsingen mogelijk wordt teruggedrongen.

3. Duurzaamheid als drijfveer voor lokalisatie

• Het streven naar duurzaamheid stimuleert reshoring en nearshoring in Europa en Noord-Amerika.
• Merken als Patagonia en Levi's onderzoeken circulaire productiemodellen, die de behoefte aan lange, wereldwijde toeleveringsketens kunnen beperken.

4. Opkomende Mega-Hubs

• Landen als Kenia, Marokko en Myanmar zijn klaar om belangrijke textielhubs te worden vanwege hun strategische ligging, lage lonen en stimuleringsmaatregelen van de overheid.

Conclusie

De geschiedenis van de textielindustrie is er een van voortdurende evolutie, gedreven door de noodzaak om zich aan te passen aan economische, technologische en milieuveranderingen. De industriële verschuiving van Europa en Noord-Amerika naar Azië heeft de afgelopen decennia bepaald, maar de toekomst biedt een nog complexere dynamiek. Met automatisering, duurzaamheid en veranderende consumentenvoorkeuren die het landschap bepalen, zal de industrie geografisch blijven diversifiëren terwijl innovatie wordt omarmd. Voor bedrijven en beleidsmakers is het begrijpen van deze verschuivingen en zich eraan aanpassen de sleutel tot succes in deze steeds veranderende sector.